Changes between Initial Version and Version 1 of Eo:Help/Concepts/Object

Timestamp:

2025-03-04T23:41:33+01:00 (6 weeks ago)

Author:

paleid

Comment:

Eo added

Eo:Help/Concepts/Object

@@ +1 @@
+[[TranslatedPages(revision=117,outdated=Member; Membership; Roles; Child and Parent not explained properly. Any need to split Tags into two parts ?)]]
+
+= Objektoj - La bazaj konstruaj blokoj de OpenStreetMap datumoj kaj mapoj =
+
+Bonvolu ne rapidi legi ĉi tiun paĝon, vi povas konsulti ĝin denove ĉiun sekundon.
+
+[[PageOutline(2-10,Enhavtabelo)]]
+
+
+== Nodoj, vojoj, kaj rilatoj == #NodesWaysRelations
+
+=== Etikedoj (ankaŭ OSM-datuma primitivo) === #Tags
+
+Etikedoj donas signifon al la objektoj. Sen ili, ajna alia objekto estus senutila kaj sensignifa. Ĉiu el la ''tri aliaj datumaj primitivoj'' **povas havi multoblajn etikedojn**.
+
+[=#presets Ofte etikedoj estas uzataj en kombinaĵoj; **kutime ĉi tiuj kombinaĵoj troveblas] en [wikitr:/Presets antaŭagordoj]**. Sed povas okazi, ke la etikedoj, kiujn vi bezonas uzi, ne estas en la antaŭagordoj kaj vi devas unue koni ilin.
+
+Simpla ekzemplo estas [osmwiki:Key:drinking_water drinking_water=yes] - ĝi estas ĉiea kaj povas esti aplikata al ĉiu objekto, kiu provizas akvon. Alia ekzemplo estas [osmwiki:Key:leaf_cycle leaf_cycle]=* de arboj, ĝi havos malpli grandan kovron tutmonde (ĉar arboj ne kreskas ĉie).
+
+Foje vi renkontos [osmwiki:Named_spots_instead_of_street_names etikedojn, kiuj troviĝas aliloke sed ne en via loko]; estas bona ideo kontroli en la vikio, pri kio temas la etikedo, uzu: [osmwiki:Essential_links_tagging Esencaj ligiloj por etikedado] kiel komencan punkton.
+
+[#Tags1 Ni kovros etikedojn pli detale sube], sed unue ni kovros ĉiujn aliajn datumajn primitivojn.
+
+=== Nodoj (ankaŭ OSM-datuma primitivo) === #Nodes
+[[JOSMImage(data/node,24,bottom,margin-right=15,link=)]] **Nodo** estas individua punkto kun difinita pozicio. ''Kun respektivaj etikedoj'' ĝi povas esti uzata por indiki butikojn, benkojn, individuajn arbojn aŭ trinkakvajn punktojn.
+
+Nur nodoj havas [wikitr:/Help/Concepts/Coordinates Koordinatojn] en la OSM-datuma modelo. Vojoj kaj rilatoj simple referencas al nodoj.
+
+==== Komunaj nodoj ====
+
+Nodoj povas esti reuzataj inter multoblaj vojoj. Multoblaj vojoj povas referenci al ununura nodo (komuna nodo).
+
+Praktika signifo de ĉi tio estas montrita ĉe la [wikitr:/Help/Action/Draw#Commonnodes Desegni Nodojn] paĝo. La [wikitr:/Help/Action/MergeNodes Kunfandi Nodojn] ilo povas esti uzata por krei komunajn nodojn.
+
+=== Vojoj (ankaŭ OSM-datuma primitivo) === #Ways
+[[JOSMImage(data/way,24,middle,margin-right=15,margin-bottom=5,link=)]] **Vojo** estas sekvenco de nodoj ([https://en.wikipedia.org/wiki/Polygonal_chain "plurlatera ĉeno" el ordinara geometrio]). OSM **vojo** estas uzata por reprezenti linearajn objektojn, ''kun respektivaj etikedoj'' ĝi povas esti uzata por priskribi: riverbordon, arbo-vicon, bordŝtonojn en la stratoj (inter aliaj uzoj).
+
+==== Direkto ====
+Ĉar nodoj estas ordigitaj en OSM; ĉiu vojo en OSM havas direkton. Ĉi tio donas al ni la eblon aldoni etikedojn (detalojn pri objekto) kiel [osmwiki:Key:conveying conveying=*] - por specifi direkton de rulŝtuparoj kaj movaj trotuaroj aŭ [osmwiki:Key:incline incline=*] kiu povas esti uzata kune kun vojoj kaj piedvojoj. Ekzistas [osmwiki:Category:Way_Direction_Dependent pli da ekzemploj] kaj ni ne povas kovri ilin ĉiujn.
+
+**Noto**: Rendado de direkto en [wikitr:/Help/MapView Mapo-Vido] povas esti agordita en Preferoj sub [wikitr:/Help/Preferences/DrawingPreference OSM Datumoj].
+
+==== Segmento ====#Segment
+Estas **fragmento inter du sinsekvaj punktoj de la vojo** ([https://en.wikipedia.org/wiki/Line_segment "linia segmento" el ordinara geometrio]). Ĉi tio ne estas parto de la OSM-datuma modelo, sed uzantoj ofte distingas ĝin pro iloj, kiuj operacias sur segmenta nivelo (pli ol sur kompleta vojo); bonvolu distingi segmenton(jn) de kompleta "vojo".
+
+**Noto**: Rendado de segmentoj en [wikitr:/Help/MapView Mapo-Vido] povas esti agordita en Preferoj sub [wikitr:/Help/Preferences/DrawingPreference OSM Datumoj].
+
+==== Areoj ==== #Areas
+[[JOSMImage(data/closedway,24,middle,margin-right=15,margin-bottom=5,link=)]] Se **vojo** estas fermita, t.e. se la lasta nodo estas la sama kiel la unua nodo, ĝi ankaŭ nomiĝas **areo**. Malnova termino por ĉi tio estas ''Fermitaj Vojoj'' (ĝi ankoraŭ estas ĉeestanta en la vikio, uzata en programaro kaj de kelkaj mapistoj; alia parto uzas "geometrion" kiam parolas nur pri la formo de la objektoj, sen etikedoj).
+
+Foje ununura areo ne sufiĉas por reprezenti objekton (ekzemple, lago kun insulo en ĝi), tiam vi devas uzi [wikitr:/Help/Concepts/Object#typemultipolygon multangulon] 
+
+=== Rilatoj (ankaŭ OSM-datuma primitivo) === #Relations
+
+==== Plejofte vi ne bezonas ilin ====
+Se iu objekto povas esti reprezentita per ununura ''nodo'' aŭ ''vojo'' kaj ''multoblaj etikedoj subtenataj de programaro'', tiam ne estas bezono de rilatoj. Sed ekzistas kelkaj maloftaj kazoj, kie estas teorie kaj praktike neeble ''nur kun nodoj, vojoj kaj etikedoj'' (ekz. turnaj limigoj, estos kovritaj sube).
+
+Ĉi tio signifas, ke **vi povas [#Tags1 preterpasi ĉi tiun grandan "Rilatoj" sekcion], ĝis vi decidos aldoni aŭ redakti rilaton**.
+
+==== Simpla klarigo ====#SimpleExplanation
+[[JOSMImage(data/relation,24,middle,margin-right=15,margin-bottom=5,link=)]] **Rilato**:
+* estas sekvenco de aliaj objektoj (nodoj, vojoj kaj rilatoj)
+* kiel aliaj objektoj (nodo, vojo) - ĉiu rilato povas havi siajn proprajn "etikedojn"
+* povas esti uzata kiel membroj en aliaj rilatoj (nestitaj aŭ hierarkiaj strukturoj)
+* etikedo type=* estas uzata por difini unu el [osmwiki:Types_of_relation multaj tipoj de rilatoj]
+
+Aldone, ĉiu objekto partoprenanta en **rilato** povas esti asignita al **rolo**, ekzemple "via" nodo kaj "from", "to" vojoj en type=restriction rilato.
+
+[wikitr:/Help/Relations Rilata Helpo] kovras la plej bazajn ilojn por krei rilatojn en JOSM ([wikitr:/Help/Dialog/RelationList Rilataj fenestroj], [wikitr:/Help/Dialog/SelectionList Elekto], [wikitr:/Help/Dialog/RelationEditor Rilata redaktilo]).
+
+==== Plej popularaj tipoj ====
+
+===== type=multipolygon =====#typemultipolygon
+
+Akva objekto ({{{natural=water}}}), konstruaĵo ({{{building=*}}}) aŭ administra limo ({{{admin_level=*}}} etikedo) kutime konsistas el multoblaj spacie apartigitaj partoj apartenantaj al unu objekto. Pli grave, ĉiu el ĉi tiuj partoj povas havi ekskludojn ([https://en.wikipedia.org/wiki/Enclave_and_exclave enklavoj/eksklavoj] aŭ simple insuloj aŭ marĉoj en akvaj basenoj).
+
+* Partoj estas kreitaj uzante "{{{outer}}}" rolon. ''Ĉiu multangulo devas havi almenaŭ unu eksteran parton''.
+* Truoj ene de partoj - uzante "{{{inner}}}" rolon. ''Ĉiu parto povas havi de 0 ĝis N truojn''.
+* Vojoj, kiuj formas ringon, kie ĉiuj vojoj estas konektitaj inter si per komunaj nodoj (JOSM avertos vin pri eraroj dum validigo)
+* Malofte, truoj povas esti nestitaj. Se nestado estas pli kompleksa ol ''ununura ekstera'' kaj ''ununura interna ringo'', roloŝanĝado povas daŭri: ekstera-interna-ekstera-interna-...
+* Eksteraj kaj internaj ringoj ne devus havi komunajn nodojn (sed validigilo avertos vin pri ĉi tio kaj aliaj eraroj)
+
+Multangulaj specifaj iloj:
+* [wikitr:/Help/Action/CreateMultipolygon krei multangulon]
+* [wikitr:/Help/Action/UpdateMultipolygon ĝisdatigi ekzistantan multangulon]
+
+===== type=route =====
+
+[osmwiki:Relation:route Vojo-Rilato] priskribas komunajn vojojn por ĉiuj specoj de transportaj reĝimoj kaj transportaj servoj kiel [osmwiki:Tag:route=road vojoj], [osmwiki:Tag:route=bicycle bicikloj], [osmwiki:Tag:route=hiking piedirado], [osmwiki:Public_transport publika_transporto] aŭ eĉ elektraj [osmwiki:Tag:route=power elektraj linioj]
+
+===== type=restriction =====
+
+Povas esti uzata por priskribi turnajn limigojn laŭ signoj kaj voja markado. JOSM havas kromprogramon por subteni ĉi tiun tipon de rilatoj: [osmwiki:JOSM/Plugins/Turnrestrictions Turnrestrictions kromprogramo],[osmwiki:Relation:restriction#Examples Ekzemploj]
+
+
+== Etikedoj ==#Tags1 
+Pli precize, **etikedo** estas nomo/valoro paro asignita al objekto. Se ni skribas `foo`=`bar` ni signifas ''La etikedo kun ŝlosilo foo estas asignita la valoro bar''. Jen kelkaj ekzemploj:
+* `name`=`Ĉefa vojo` asignita al vojo. Ĉi tiu etikedo indikas, ke la nomo de la vojo estas `Ĉefa vojo`. 
+* `natural`=`arbo` asignita al nodo. Ĉi tiu etikedo indikas, ke la nodo reprezentas arbon en la reala mondo.
+* `route`=`buso` asignita al rilato. Ĉi tiu etikedo indikas, ke la rilato reprezentas busan vojon.
+
+Etikedoj povas esti kombinitaj. Objekto povas porti tiom da etikedoj kiom necese. Jen pli kompleksa ekzemplo:
+
+{{{
+highway=residential
+name=Ĉefa vojo
+name:en=Main road
+name:de=Hauptstraße
+maxspeed=30
+hgv=no
+oneway=yes
+}}}
+
+Asignita al vojo, ĉi tiu aro de **etikedoj** indikas, ke la vojo reprezentas vojon en loĝeja areo kun nomo ''Ĉefa vojo'' (la germana nomo estu ''Hauptstraße'', la angla nomo, kiu en ĉi tiu ekzemplo egalas al nomo, estas ''Main road''). Rapido estas limigita al 30km/h kaj pezaj varaj veturiloj (hgv) ne estas permesataj. Plue, ĝi estas unudirekta strato.
+
+En la [[JOSMImage(dialogs/propertiesdialog)]] [wikitr:/Help/Dialog/TagsMembership Etikedoj/Membreco panelo] vi povas asigni etikedojn al objekto, forigi etikedojn de objekto, aŭ redakti asignitajn etikedojn. 
+
+
+== Teknikaj propraĵoj ==
+
+=== Objekta id ===#ObjectId
+La OSM-servilo asignas al ĉiu objekto unikan numeron, la **objektan ID** aŭ **OSM ID**.
+
+En JOSM, nova objekto ne havas ID (ĝia ID estas 0) ĝis ĝi estas alŝutita unuafoje al la OSM-servilo.
+* Sub **''[[JOSMImage(preference)]] [wikitr:/Help/Action/Preferences Preferoj]''** (aŭ **''`F12`''**) -> [[JOSMImage(preferences/display,24,link=,middle)]] **''[wikitr:/Help/Preferences/Display Montro]''** eblas en- aŭ malaktivigi la montron de objektoj id en la fenestroj.
+* Kun **''Dosiero -> [[JOSMImage(downloadprimitive)]] [wikitr:/Help/Action/DownloadObject Elŝuti objekton ...]''** eblas elŝuti **objektojn** per Ids.
+
+**Noto**: La montro de objektoj id en la [wikitr:/Help/Dialog/SelectionList Elekta Listo] povas esti agordita en Preferoj sub **''[wikitr:/Help/Preferences/Display Montro]''**.
+
+
+=== Objektaj versioj kaj historio ===#Objectversionsandhistory
+Versiaj numeroj (versioj) estis enkondukitaj por simpligi vikian-stilan redaktadon. Bedaŭrinde, por spuri ŝanĝojn al vojoj/rilatoj vi bezonas uzi pli kompleksajn ilojn ol simplan komparon per versia numero.
+
+* Enhavo de la rilato povas ŝanĝiĝi sen ŝanĝo en versio aŭ id de la rilato (vojo povas esti ŝanĝita, nodo povas esti ŝanĝita, infana rilato povas esti ŝanĝita).
+* Enhavo de la vojo povas ŝanĝiĝi sen ŝanĝo en versio aŭ id de la vojo (infana nodo povas esti movita tien kaj reen kelkajn fojojn, sed id de la vojo povas resti la sama).
+
+Sed vi ĉiam povas spuri kompletan historion de unu nodo bazita sur historio. 
+Ankaŭ, vi povas uzi tempotranĉitajn datumojn (regionaj ekstraktoj laŭ dato) por inspekti kiel objektoj ŝanĝiĝis (kaj referenci al objekto id kaj punkto en tempo de la datumbazo).
+
+**Noto**: La montro de objektoj versioj en la [wikitr:/Help/Dialog/SelectionList Elekta Listo] povas esti agordita en Preferoj sub [wikitr:/Help/Preferences/Display Montro].
+
+==== Informoj pri la lasta versio ====
+* **''Vido -> [[JOSMImage(info)]] [wikitr:/Help/Action/InfoAboutElements Altnivelaj informoj]''** (aŭ Klavara mallongigo:**''`Ctrl+I`''**) malfermas apartajn fenestrojn kun informoj pri elektitaj objektoj en teksta formato.
+* **''Vido -> [[JOSMImage(info)]] [wikitr:/Help/Action/InfoAboutElementsWeb Altnivelaj informoj (rete)]''**  (aŭ Klavara mallongigo:**''`Ctrl+Shift+I`''**) malfermas la **objektajn paĝojn** de elektitaj objektoj sur la [osmwww: OSM retejo] en via retumilo.
+
+Alternative, vi povas foliumi la objektojn rekte enigante la sekvan adreson en vian retumilon:
+
+{{{
+https://www.openstreetmap.org/browse/[node/way/relation]/[ID]
+}}}
+
+==== Historio de la objekto ====#ObjectHistory
+Ĉiu objekto havas **version**. La **versio** estas pliigita ĉiufoje kiam la objekto estas alŝutita al la servilo kaj la OSM-servilo ne nur konservas la plej lastan version de objekto, sed ankaŭ ĝian kompletan **historion**.
+
+* **''Vido -> [[JOSMImage(dialogs/history)]] [wikitr:/Help/Action/ObjectHistory Historio]''** (aŭ Klavara mallongigo:**''`Ctrl+H`''**) malfermas la Historia Foliumilon. La Historia Foliumilo montros al vi la **versiojn** de aparta objekto.
+* Alternative, **''Vido -> [[JOSMImage(dialogs/history)]] [wikitr:/Help/Action/ObjectHistoryWeb Historio (rete)]''** (aŭ Klavara mallongigo:**''`Ctrl+Shift+H`''**) malfermas paĝon sur la [osmwww: OSM retejo] en via retumilo, kiu ankaŭ montras la objektan historion.
+
+----
+Reen al [wikitr:/Help Ĉefa Helpo]